Collection:
48/9/0
Akta miasta Piotrkowa
Akta miasta Piotrkowa
| Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim | |
| - brak danych - | 1721-1945 |
| - brak danych - |
1721 - 1792 1803 - 1945 |
| - brak danych - | tak |
| administracja ogólna - akta miast i administracja miejska |
polski niemiecki rosyjski |
| indeks rzeczowy | No | - brak danych - |
| inwentarz kartkowy roboczy | Yes | 14084 |
| spis roboczy | Yes | 19 |
| inwentarz książkowy | Yes | 925 |
| spis zdawczo-odbiorczy | Yes | 842 |
Istotne wiadomości o rozwoju przestrzennym Piotrkowa zawierają woluminy dotyczące regulacji miasta (sygn. 96-111). Znajdują się w nich plany nowych ulic, placów i posesji oraz dokumentacja przyłączenia Wielkiej Wsi i Jurydyki . Danych zbiorczych, o stanie liczebnym ludności, o rzemiośle, handlu i rolnictwie dostarczają akta tyczące się statystyki (sygn. 112-115). O obowiązkach i pracy niższych urzędników miejskich, tj. stróżów nocnych, policjantów dozorców cyrkułowych, można się dowiedzieć z woluminów (sygn. 132-134).
Pojedyncze teczki w Sekcji Administracyjnej, nie mieszczące się w nadanym układzie haseł, zostały ujęte w oddzielną grupę (sygn. 140-164). Znajdują się wśród nich, m.in. materiały dotyczące regulacji hipotek, przejazdu przez Piotrków ważnych osobistości, piotrkowskiej Kasy Oszczędnościowej.
Akta pozostałe po Sekcji Fabrycznej w Wydziale Administracyjnym liczą 82 j.a. (sygn. 165-216). Dotyczą głównie gospodarki miejskiej, tj. stawiania domów, zabudowy pustych placów, cegielni miejskiej. Ważną wśród nich grupę stanowią akta odzwierciedlające działalność cechów w Piotrkowie (sygn. 179-208).
Akta powstałe w wyniku funkcjonowania Sekcji Oświecenia w Wydziale Administracyjnym liczą 30 j.a. (sygn. 217-247) i obejmują zagadnienia z życia istniejących w Piotrkowie: cerkwi prawosławnej, bożnicy i gminy wyznaniowej żydowskiej, kościołów i klasztorów katolickich, kościoła ewangelickiego oraz związanych z nimi szkół wyznaniowych i szkoły elementarnej.
Akta Wydziału Skarbowego z Sekcja Skarbową i Kasą Ekonomiczną stanowią najliczniejszą grupę w zespole – 445 j.a. (sygn. 248-693). W Sekcji Skarbowej na wyróżnienie zasługują inwentarze majątków po zmarłych mieszkańcach i związane z nimi akta opieki nad nieletnimi (sygn. 248-325). Z pojedynczych tytułów należy wymienić: poszyt o dzierżawach domów rządowych na przestrzeni 60 lat (sygn. 338 ), poszyt o krajowej loterii (sygn. 339) oraz akta w przedmiocie kursu pieniędzy (sygn. 340) z okresu 1808-1871.
Akta Kasy Ekonomicznej zostały wyodrębnione w 22 grupy rzeczowe o następujących tytułach: ekstrakty kwartalne, zaliczki, kaucje i vadia, rewizje kasy oraz fundusze. Wśród tych ostatnich wyróżniono fundusze: bożnicze, emerytalne, gminne, kwaterunkowe, propinacyjne, przechodnie, szkolne, szpitalne. W aktach ogólnych Kasy Ekonomicznej można odnaleźć ciekawe poszyty dotyczące: ściągnięcia kontrybucji austriackiej z 1809 r. (sygn. 657), mianowania urzędników i oficjalistów magistratu (sygn. 662), składki na wystawienie pułków w czasie powstania listopadowego (sygn. 665). Wydział Skarbowy zamykają dzienniki korespondencyjne Kasy Ekonomicznej (sygn. 690-693).
Akta pozostałe po Sekcji Wojskowej w Wydziale Wojskowym liczą 81 j.a. (sygn. 694-775). Dla poznania okresu powstania styczniowego przydatne są dwa woluminy korespondencji Naczelnika Wojennego Powiatu Piotrkowskiego z Magistratem m. Piotrkowa z lat 1861-1867 (sygn. 694, 695). Dalsze akta związane są ze stacjonowaniem wojsk w mieście i traktują głównie o budowlach wojskowych, odwachu, lazarecie, kwaterunku, dostawach żywności, podwodach, śledzeniu spisowych i dezerterów. Woluminy dotyczące spisu wojskowego (sygn.736-760) obejmują lata 1816-1872 i zawierają tabele poborowych, listy osób uchylających się od służby, akty jedynactwa, zasady i organizację poboru. Korespondencja władz miejskich z komendantami żandarmerii dotyczy głownie ścigania przestępców i dezerterów, legalności paszportów, organizacji służby wojskowej (sygn. 763-765).
Spośród pojedynczych tytułów na uwagę zasługuje wolumin podający informacje o posiadaniu broni palnej przez obywateli Piotrkowa (sygn. 776) oraz poszyt o przemarszach wojsk przez miasto w okresie 1832-1871 ( sygn. 767 ).
Akta Sekcji Policyjnej w Wydziale Wojskowym liczą 121 j.a. (sygn. 776-897) i odzwierciedlają działalność służby policyjnej w Piotrkowie. Poszyty dotyczące aresztów informują o stanie i liczbie więźniów, podają imienne listy aresztowanych, jak również rachunki za utrzymanie więźniów (sygn. 776-780). Do zadań policji należała kontrola targowisk miejskich, co znalazło odbicie w aktach zawierających notowania i wykazy cen targowych (sygn. 781-794). Korespondencja Sekcji Policyjnej z władzami nadrzędnymi dotyczy przeważnie rozsyłania cyrkularzy, ścigania przestępców, skarg mieszkańców, pozwoleń na pobyt poza miejscem zamieszkania.
Ciekawe materiały o zdarzających się w mieście pożarach, klęskach żywiołowych, zabójstwach są zawarte w teczkach dotyczących nadzwyczajnych wypadków (sygn. 805-806). O stanie zdrowotnym mieszkańców Piotrkowa świadczą akta dotyczące aptek, lekarzy, chirurgów, akuszerek, szczepień ochronnych (sygn. 807-811) oraz szpitala powiatowego (sygn. 863-869).
Osobna grupę stanowią poświadczenia wydanych paszportów zagranicznych (sygn. 812-818) oraz zezwoleń na zmianę miejsca zamieszkania, czyli tzw. przesiedleń (sygn. 819-83). Charakterystyczne sprawy obyczajowe można napotkać wśród skarg i próśb przedkładanych policji przez mieszkańców miasta (sygn. 843-846).
Spisy przewożonych przez Piotrków aresztantów, więźniów i włóczęgów zawierają woluminy odnoszące się do stacji transportowej (sygn. 849-853). O stanie sanitarnym miasta i urządzeniach komunalnych dowiadujemy się z poszytów opatrzonych sygn. (854-859). Z pojedynczych tytułów na uwagę zasługują akta dotyczące: gier hazardowych w okresie 1810-1869 (sygn.875), nadanych orderów w latach 1819-1872 (sygn. 877), zabaw publicznych i teatrów w latach 1827-1872 (sygn.879) oraz dozoru policyjnego nad osobami politycznie podejrzanymi w latach 1854-1872 (sygn. 891).
Dzienniki korespondencyjne wspólne dla wszystkich wydziałów oprócz Kasy Ekonomicznej zachowały się tylko w ilości 14 egzemplarzy i pochodzą z przedziału lat 1848-1870.
Pierwszą część zespołu zamykają serie ksiąg meldunkowych ludności stałej w ilości 506 j.a. i niestałej w ilości 223 j.a. założonych w 1865 r. i kontynuowanych przez lata siedemdziesiąte XIX w. i sporadycznie do 1890 r. Każda księga była przyporządkowana jednej posesji i oznaczona numerem policyjnym wraz z nazwiskiem właściciela.
W drugiej części zespołu na pozostałość aktową Wydziału I Administracyjnego liczącego 2900 j.a. składają się akta gospodarki komunalnej tj. dzierżaw nieruchomości miejskich, placów i gruntów, remontów ulic i mostów, utrzymywania czystości na ulicach i placach oraz oświetlenia miasta. Poszyty obejmują również korespondencję dotyczącą nadzoru nad kościołami i gminami wyznaniowymi ściąganiem podatków , Kasą Miejską i przedsiębiorstwami miejskimi. Pozostałe poszyty zawierają koncesje udzielane na handel i rzemiosło, pozwolenia na budowę domów prywatnych i gmachów publicznych, zaświadczenia wydawane obywatelom. Istotnych wiadomości o stanie miasta dostarczają coroczne zestawienia statystyczne i plany regulacji ulic i budowy infrastruktury miejskiej.
Oddzielną serię w Wydziale Administracyjnym tworzą akta ubezpieczeń nieruchomości od pożaru liczące 1595 j.a. zawierające oprócz rozliczeń finansowych i polis plany sytuacyjne budynków. Ubezpieczenia obejmują posesje znajdujące się w Piotrkowie oraz we wsiach z gminy Szydłów włączonych w obszar miasta w 1917 r.
Akta Wydziału II Wojskowo-Policyjnego liczące 1478 j.a. zawierają dokumentację nadzoru nad aresztantami, cudzoziemcami, szpitalami, rozbiórkami domów, organizacją pospolitego ruszenia, poborem do wojska (spisy poborowych). Ukazują działania służby policyjnej w celu zapewnienia bezpieczeństwa publicznego przez nakładanie i egzekwowanie kar porządkowych, wydawanie paszportów krajowych i zagranicznych, poszukiwania osób zaginionych, dezerterów i zbiegów z aresztu. Na koniec wydziału dołączono poszyty dotyczące mobilizacji armii w latach 1901-1913 oraz księgi ludności niestałej z lat 1891-1914 w ilości 10 j.a. W wydziale odnaleziono tylko jeden dziennik pism wychodzących z 1913 r.
Kompletnie zachowana seria ksiąg ludności stałej wraz z dowodami założona w 1889 r. a zamknięta w 1930 r. została zarchiwizowana w ramach III części zespołu obejmującej okres 1915-1939.
W Wydziale III Finansowym liczącym 909 j.a. zachowały się akta dotyczące ściągania na rzecz miasta opłat targowych, sądowych, kar administracyjnych i policyjnych, podatków od mieszkańców, rozliczeń ze szkołami różnych wyznań i dozorami kościelnymi. Ponadto można w nich odnaleźć informacje o rozkładach podatku podymnego i innych należności, korespondencję z Izbą Skarbową i władzami powiatowymi, regulacje hipotek, opłaty za leczenie osób różnych wyznań, a także zaświadczenia wydawane obywatelom w sprawach finansowych i dowody w sprawie naruszenia przepisów o handlu miejskim i akcyzie. W wydziale pozostały zaledwie dwa dzienniki pism wchodzących i jeden dziennik pism wychodzących z lat 1876-1878.
Po Wydziale IV Kwaterunkowym liczącym 464 j.a. pozostały typowe dokumenty związane się z utrzymaniem wojsk rosyjskich w Piotrkowie. Dotyczą one zabezpieczenia kwater dla żołnierzy i oficerów, wyposażenia ich w opał i oświetlenie, rozliczenia opłat za wynajmowane kwatery, egzekwowania podatku kwaterunkowego, remontów koszar i organizowania przemarszu wojsk. Ponadto akta zawierają korespondencję w sprawach wyborów członków i działalności Komisji Kwaterunkowej i Komisji Sanitarnej, oraz protokoły Deputacji Kwaterniczej.
Do najważniejszych akt Kasy Miejskiej liczącej 233 j.a. należą: sprawozdania roczne z działalności finansowej Magistratu – bilanse miasta za lata 1875-1914, księgi sum miejskich z lat 1875-1881, dzienniki rozchodów i przychodów z lat 1889-1911, dzienniki sum przechodnich i depozytowych z lat 1886-1911, rejestry zaległości płatniczych z lat 1878-1906, rejestry podatku od kanonów z lat 1882-1909, rejestry podatku kwaterunkowego, szkolnego, parafialnego z lat 1887-1914 oraz protokoły z kontroli Kasy Miejskiej za lata 1900-1914. Zachował się pojedynczy dziennik korespondencyjny wpływów z 1882 r. Przykładowo pozostawiono w aktach Kasy Miejskiej miesięczne dowody rozchodowe, listy płac urzędników, rozliczenia z wykonanych kontraktów i robót miejskich, kosztorysy na budowę i remonty mostów, rejestry wpłat podatków i premii za ubezpieczenia. - brak danych -
Units in the collection::
|
Number of units per page |
Amount of archival material
15870
925
0
258.03
40.60
0.00
Amount of non-archival material
0
0.00
- brak danych -