Collection: 89/6/0 Majątek Nietków /Polnisch Nettkow/

Majątek Nietków /Polnisch Nettkow/

<< Previous result Back to the list of results Next result >>
Archiwum Państwowe w Zielonej Górze
Former title of the collection: - brak danych -	Dates: 1689-1862
Foreign language title of the collection: - brak danych -	Dates: 1689 - 1689 1703 - 1703 1760 - 1760 1834 - 1862
Name of the creator: - brak danych -	Access conditions: tak
Category: archiwa rodzinno-majątkowe - -	Languages: niemiecki

Finding aids

Type of finding aid	Control inventory	Additional information
inwentarz książkowy	Yes	- brak danych -

History of the creator Nietków był osadą znaną już zapewne w XIV w. skoro przyjmuje się, że w 1420 r. należała ona do Nicela von Nawenweldera z Nietkowa. Niewątpliwie po opanowaniu Księstwa Krośnieńskiego przez Brandenburgię w 1480 r. stał się własnością Siegismunda von Rothenburg, który był także landwójtem w Cottbus. Od tego czasu rodzina von Rothenburg gromadziła posiadłości, zarówno na prawnym jak i lewym brzegu Odry. Wkrótce należały do niej prawie wszystkie wsie leżące na wschód od Krosna Odrzańskiego. Prawa do zdobytych posiadłości zostały ugruntowane w 1519 r., kiedy król Ludwik Węgierski nadał synom Sigismunda dotychczasowe posiadłości ich ojca w lenno. W 1555 r. do rodziny należały m.in. Osada targowa (miasteczko) Nietkowice, Tarnów, Gronów, Kosierz, część wsi Kukadło, Górzyn, Wełmice, Bytnica. Rodzina ta dzierżawiła także starostwo w Sulechowie. Niebawem nastąpiły rodzinne podziały. W 1564 r. w Nietków i Górzyn należał do Hansa von Rothenburg W 1605 r. wsie te były we władaniu jego syna Hansa Christopha von Rothenburg. Zmarł on krotko przed 1626 r., a jego syn Aleksander ostatecznie pozostał jedynym właścicielem majątku. W 1662 r. prawa lenne uzyskali jego synowie Christoph Georg i Hans Christoph. Po wygaśnięciu rodu von Rothenburg, w 1788 r. ich dotychczasowe dobra zostały sprzedane księciu kurlandzko-żagańskiemu Piotrowi Bironowi. Następnie odziedziczyła je jego córka księżna Paulina Maria Luiza, która wyszła za księcia von Hohenzollern–Hechingen, a w 1838 r. jej syn Fryderyk Wilhelm, ostatni książę Hohenzollern –Hechingen. Ożenił się on w 1850 r. z młodszą od siebie o 31 lat Amalią Schenk von Geyern, która w dniu ślubu przyjęła tytuł hrabiny von Rothenburg. Prawo do majątku po nim oraz tytuł von Rothenburg w 1866 r. uzyskały dzieci Amalii: Fryderyka Wilhelmina Elżbieta, Fryderyk Wilhelm Karl i Wilhelm Fryderyk Ludwig Gustaw, osiadły koło Ostródy.
W 1808 r. z majątku w Nietkowie wydzielono miasto Czerwieńsk, które otrzymało samodzielność prawną oraz władze niezależne od właściciela majątku. W połowie lat trzydziestych XIX wieku w majątkach należących do rodziny von Rothenburg rozpoczęto regulacje, w wyniku których część gruntów została wykupiona przez okolicznych chłopów. W 1872 r. ustanowiono "Fideikomis Polnisch Nettkow", który liczył 9358 ha. Składał się on z folwarków w Nietkowie, Pyrniku, Płotach, Przylepie, Strużce i Radomii, leżących w powiecie zielonogórskim, Chełmka, Buczkowa i Lubięcina w powiecie kożuchowskim, Słupa i Sichówka w powiecie legnickim oraz Piotrowic koło Jaworzna. W 1928 r. fideikomis rozwiązano. Dobra składające się z lasów (liczące ogółem 4635 ha), leżące na terenie obrębów wsi Chełmek, Buczków i miasta Czerwieńsk, poddano pod wspólny Zarząd Leśny w Nietkowie (Forstverwaltung). Grunty orne należące do folwarku Friedrichshof w pobliżu Nietkowa, w Nietkowicach, Buczkowie i Lubięcinie wydzierżawiono. Zawiadywał nimi Urząd Rentowy w Nietkowie, którym kierował ekonom. Liczne parcelacje i sprzedaż dużej części ziem doprowadziły do tego, iż na początku lat trzydziestych XX w. folwark w Nietkowie liczył zaledwie 156 ha gruntów ornych oraz 13 ha łąk, na których hodowano bydło. Kolejny właściciel Nietkowa Fryderyk Wilhelm Karl był trzykrotnie żonaty. Po nim majątek odziedziczył pochodzący z drugiego małżeństwa Friedrich Wilhelm Leopold Konstantin. W 1936 r. Nietków należał do małoletniego Eitela Friedricha hrabiego von Rothenburg.
[Na podstawie wstępu do inwentarza opracowanego przez Tadeusza Dzwonkowskiego] Scope and content 1. Dokumenty z lat 1689-1703, sygn. D1-D2 (nadanie wsi Nietków rodzinie Rothenburg)
2. Akta z lat 1833-1760, sygn. 3-8 (parcelacja majątku, rozgraniczenia gruntów, serwituty, sprawy szkolne-szkoła w Drzewicy, księga rachunkowa, umowa między mieszkańcami Czerwieńska o hrabią Aleksandrem Rudolphem von Rothenburg na dostarczenie wina i piwa do majątku) Supplementary information - brak danych -

No.	Name	Units	Dates	Number of scans
	Units without series	8		0

Units in the collection::

Reference code	Title	Dates
89/6/0/-/1	[Fryderyk, król pruski, margrabia brandenburski […] nadaje w lenno Janowi Krzystofowi von Rothenburg oraz jego potomkom w linii męskiej pół majątku Nietków, ze wszystkimi korzyściami i świadczeniami]	1689
89/6/0/-/2	[Fryderyk, król pruski, margrabia brandenburski […] nadaje w lenno Janowi Krzystofowi von Rothenburg oraz jego potomkom w linii męskiej pół majątku Nietków, ze wszystkimi korzyściami i świadczeniami]	1703
89/6/0/-/3	Die Ablösung der Serwitutsrechte des Hüttenwerks Pleske an das Dominium Beutnitz	1834-1835
89/6/0/-/4	Ansstellung der evangelischen Schulwesen zu Drewitz	1833-1860
89/6/0/-/5	Die Abloesung der Forstgerechtsame des Theerofen - Besitzers Schmidt zu Neumühl.	1843-1862
89/6/0/-/6	[Einnahme und Ausgabe]	1840-1841
89/6/0/-/7	Die Ablösung gegenseitiger Serwituten zwischen Dominio Beutnitz und Mählmühle zu Straube	1833-1854
89/6/0/-/8	[Umowa między mieszkańcami Czerwieńska a hrabią Alexandrem Rudolphem von Rotenburg na dostarczenie wina i piwa do majątku Nietków]	1760

Amount of archival material

Total (archival units): 8

Processed (archival units): 8

Without inventory (archival units): 0

Total (linear meters): 0.12

Processed (linear meters): 0.12

Without inventory (archival units): 0.00

Amount of non-archival material

Total (archival units): 0

Total (linear meters): 0.00

Dates of non-archival material: - brak danych -